Okumanın ve Sözcük Dağarcığının Önemi
Birbirimizi anlamak, duyduklarımızı anlamlandırmak, bildiklerimize yeni anlamlar kazandırmak ve yeni şeyler anlatmak için sözcüklere ihtiyacımız var.
Ne kadar çok sözcük varsa dağarcığımızda o kadar genişliyor hayal dünyamız.
Her yeni öğrendiğimizi bildiğimize katıp hazinemize yeni sözcükler ekliyoruz.
Özellikle erken çocukluk döneminde edinilen sözcükler, iletişimin tüm alanlarının gelişmesine etki ediyor. Zengin sözcük dağarcığına sahip çocukların dinleme, konuşma, okuma ve yazma gibi becerileri daha hızlı gelişiyor. Kendini dilde yetkin hisseden çocuk okuma-yazmayı daha kolay öğreniyor, kitaplarla daha sağlıklı bir bağ geliştiriyor ve yeni bilgilere karşı daha açık ve istekli oluyor.
Peki, çocukların sözcük dağarcığını geliştirmelerine nasıl yardımcı olabiliriz?
- Günlük rutinler hakkında çocuklarla konuşmak basit görünse de sözcük bilgisini geliştiren en etkili yollardan biridir. Elbiselerini değiştirirken vücudumuzdaki organlar (kol, el, dirsek, parmak, tırnak, deri, eklem…), kıyafetlerin isimleri (pantolon, paça, çorap, lastik…), renkler (pembe, yavruağzı, gece mavisi…), kumaş türleri (kadife, kot, penye…) gibi temalarda çocuğumuzun seviyesine göre her defasında yeni bir sözcük ekleyerek konuşabiliriz.
- İlk akla gelen önerilerden kitap okumak yeni sözcükler öğrenmek için sandığımızdan da etkili bir yoldur. Kitap okurken yalnızca sayfada gördüğünüz sözcükleri kullanmak zorunda değilsiniz. Hikayeyi her seferinde sözcükleri biraz değiştirerek anlatabilirsiniz. Örneğin “Bulutlu bir gündü.” yerine “O gün hava parçalı bulutluydu.” veya “Gökyüzünde gri renkli pofuduk bulutlar vardı.” diyebilirsiniz. Çocuğunuzla resimde gördükleriniz hakkında konuşabilirsiniz. “Şu, bu, oradaki” gibi belirsiz sözcükler yerine “Sayfanın alt tarafındaki kırmızı, küçük oyuncak araba” diyebilirsiniz.
- Uyumadan önce kitap okumak yerine bazen birlikte hikaye uydurabilirsiniz. Bu, çocuğunuza gün içinde öğrendiği sözcükleri zihninde işleme ve dile dökme fırsatı verir. “Bu gece denizin altına dalıp deniz canlılarının hikayelerini anlatalım,” veya “En sevdiğin oyuncağının doğum gününü planlayalım,” gibi bir tema belirleyerek çocuğunuzun o temanın çevresindeki sözcük bilgisini harekete geçirebilirsiniz.
- Oyun oynayarak çocuklara öğretemeyeceğimiz hiçbir şey yok. Odada bir nesne seçin ve onu farklı sıfatlarla tanımlayarak çocuğunuzun nesneyi tahmin etmesini isteyin. Daha sonra onun size bir nesneyi tanımlamasını isteyin. Bu tarz malzeme gerektirmeyen ama eğlenceli oyunları yolda, sıra beklerken, uyumadan önce de oynayabilirsiniz.
- Yeni sözcüklerden oluşan bir kavanoz hazırlayabilirsiniz. Bir kavanoza çocuğunuzun gelişim seviyesine uygun sözcük kartları atın. Çocuğunuzla birlikte her gün kavanozdan bir kart çekin ve kartta yazan sözcüğün anlamını öğrenip gün boyunca beş farklı yerde kullanmasını isteyin. Örneğin karttan “ılık” sözcüğü çıktıysa gün boyunca “Bugün hava ılık”, “Sütümü ılık içmeyi seviyorum”, gibi cümleler kurması için onu teşvik edin.
Sözcük dağarcığının gelişmesi çocukların hem sosyal hayatlarındaki ilişkilerini ve iletişimlerini hem de okul başarısını olumlu yönde etkiler. Onlara dil bilgilerini geliştirebilecekleri materyaller ve ortam sağladığınızda hayal dünyalarının ve ifade becerilerinin ne kadar geliştiğine inanamayacaksınız.
Beş kitaptan oluşan ve her biri dilin farklı bir yönünü eğlenceli şekilde ele alan Sözcük Parkı serisi özellikle ilkokul çağındaki çocukların sözcük bilgisini geliştirmesine yardımcı olabilir. Eş ve zıt anlamlı sözcükler, aynı harflerden ortaya çıkan başka kelimeler, kafiyeleriyle bir dilimize dolanan ikilikler çocukları sözcüklerle doya doya oynayabilecekleri keyifli bir maceraya çağırıyor. Sözcük Parkı serisine abmyayinlari.com’dan kampanyalı fiyatlarla ulaşabilirsiniz.
